FMEA

FMEA Nedir?

İngilizce “Failure Modes and Effect Analysis” cümlesinin baş harflerinden adını alan FMEA Türkçe’ye “Hata Türü ve Etkileri Analizi” olarak çevrilmiştir (HTEA olarak da kısaltılabilir).
FMEA, tasarım, üretim ya da montaj proseslerinde ürünün (dolayısıyla prosesin) iyileştirilmesi için uygulanır.
Ürün özelliklerinin ve proses şartlarının iyileştirilmesine yönelik düşünceleri disipline eden sistematik bir yaklaşımdır.
Bu teknik, tasarlanan ürün üzerindeki;

  • potansiyel hataları,
  • potansiyel hataların proses üzerindeki etkilerini,
  • potansiyel hataların müşteri üzerindeki etkilerini,
  • potansiyel hataların sebeplerini araştırır ve

tasarım değişikliklerinin önceliklerini ve yapılacak faaliyetleri belirler.
Hatanın ortaya çıkması ile doğacak problemin müşteri gibi algılanması prensibine dayanır.

Etkin bir şekilde uygulanan bir FMEA programının yararları şu şekilde sıralanabilir:

  • İyi bir iyileştirme fırsatıdır,
  • Potansiyel hataların ortaya çıkmasını sağlar,
  • Potansiyel hataların müşteri üzerindeki etkilerinin anlaşılmasını sağlar,
  • Potansiyel hataların sebeplerinin araştırılmasını sağlar,
  • Kontrol noktalarının gözden geçirilmesini sağlar,
  • Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin önceliğini belirler,
  • Düzeltici ve önleyici faaliyetlerin başlatılmasını sağlar.
  • Ürün üzerindeki değişikliklerin ve düzeltici/önleyici faaliyetlerin başarı ile yapılmasını ve takibini sağlar,
  • Kritik karakteristiklerin belirlenmesini sağlar,
  • Prosesinin analizine yardımcı olur,
  • Ürün geliştirme zamanını ve maliyeti düşürür,
  • Ürün kalitesinin, güvenilirliğinin ve emniyetinin artmasını sağlar,
  • Kuruluşun imajını ve rekabet gücünü arttırır,
  • Müşteri memnuniyetinin artmasına yardımcı olur,
  • Gelecek için referans sağlar.

FMEA türleri nelerdir?

Proses FMEA
Üretim ya da montaj prosesinin devreye alınması ya da iyileştirilmesi için uygulanır. Ürün özelliklerinin ve proses şartlarının iyileştirilmesine yönelik düşünceleri disipline eden sistematik bir yaklaşımdır.

Tasarım FMEA
Ürün tasarımı (dolayısıyla proses tasarımı) için uygulanır. Ürün özelliklerinin belirlenmesine yönelik düşünceleri disipline eden sistematik bir yaklaşımdır.

Servis FMEA
Servisin / hizmetin iyileştirilmesi ve müşteri memnuniyetinin arttırılması için uygulanır.
Servis / hizmet kalitesinin iyileştirilmesine yönelik düşünceleri disipline eden sistematik bir yaklaşımdır.

Sistem FMEA
Çeşitli alt sistemlerden oluşan bir sistemin bütününün üst seviyede analiz edilmesi için uygulanır. Sistem kalitesinin iyileştirilmesine yönelik düşünceleri disipline eden sistematik bir yaklaşımdır.

Hangi durumda hangi FMEA kullanılır;

  • Yeni ürünler tasarlandığında (Tasarım FMEA)
  • Yeni ürünler üretime alındığında (Proses FMEA)
  • Mevcut üründe hata görüldüğünde (Proses FMEA)
  • Mevcut ürünlerde değişiklik olduğunda (Tasarım FMEA, Proses FMEA)
  • Mevcut proseslerde değişiklik olduğunda (Proses FMEA)
  • Servisin/hizmetin iyileştirilmesinde (Servis FMEA)
  • Sistem kalitesinin iyileştirilmesinde (Sistem FMEA)

En yaygın olarak kullanılan FMEA türü “Proses FMEA” dır. FMEA uygulamaları içerisinde “Proses FMEA” uygulama oranını % 90 nın üzerindedir.

FMEA’nın tarihçesi;

  • 1960 – 1965 yıllarında Apollo Projesinde NASA tarafından geliştirildi.
  • 1965 – 1970 yıllarında A.B.D. Silahlı Kuvvetleri tarafından kullanıldı.
  • 1970 yılında GİZLİ olma özelliği kaldırıldı.
  • 1970 – 1975 yıllarında A.B.D. uçak sanayii tarafından kullanıldı.
  • 1975 yılında ilk endüstriyel uygulamayı NEC başlattı.
  • 1980 yılında FORD tarafından otomotiv sektöründe uygulamaya alındı.